ဟးဖျိးဝဲဒီး ဘၣ်တၢ်ထံၣ်န့ၢ်က့ၤအီၤ


လူၤကၣ် ၁၉း၁၀, ပှၤကညီဖိခွါအံၤ ဟဲလီၤဝဲဒ်သိး အကဃုန့ၢ်ဒီး အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ ပှၤလၢ အဟါမၢ်တဖၣ်လီၤ.


တၢ်ကတိၤလၢ တၢ်ဖီခိၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ကတိၤအီၤလၢ ခရံာ်လီၤ. အဝဲတဲဘၣ် ပှၤဃ့သွဲ အခိၣ် စီၤစးဃဲလၢ သါဟဲလီၤလၢ သါကဃုက့ၤ ပှၤဟါမၢ်တဖၣ် အဂီၢ်လီၤ. စီၤစးဃဲ အဲၣ်ဒိးထံၣ် ဘၣ်ခရံာ် ဒီးထံၣ်ဝဲတသ့ ဘၣ်မ့ၢ်လၢ အနီၢ်ခိ ဖုၣ်ဝဲအဃိလီၤ. ဒ်သိး ကထံၣ်ဘၣ်ဝဲ အဂီၢ် န့ၣ်အဝဲ ဘၣ်လဲၤထီၣ် လၢသိးဝံာ်ဒၢ တထူၣ်အခံလၢ အအိၣ်လၢ ကျဲလၢခရံာ် ကလဲၤပိာ်ဝဲ အကပၤဒီး ကွၢ်လီၤခရံာ်လီၤ. ယ့ၣ်ရှူးထံၣ်အီၤ ဒီး မၢဝဲအဟဲက့ၤလီၤ ဒီး လဲၤပိာ်ဝဲအခံဆူ အဟံၣ်ဒီး အိၣ်သကိးဒီးအီၤ လီၤ. စီၤစးဃဲ တဲဝဲလၢ သါဃ့သွဲ န့ၣ် သါဃ့တၢ်မ့ၢ်အါ ဒီး သါကဟ့ၣ်ပှဲၤထီၣ် က့ၤအီၤလွံၢ်စးလီၤ. ဒီးယ့ၣ်ရှူးတဲဘၣ် စီၤစးဃဲ, “တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ တုၤလၢနဟံၣ်ပူၤအံၤ လၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤလံ.” စီၤစးဃဲ စံးစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ သါတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ် ခံပူန့ၣ် သါဟ့ၣ်လီၤ လၢပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိ တဖၣ်လီၤ. အဝဲမၤ တၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢ အဘၣ်ခရံာ်အသးအဃိ, ခရံာ်ဟ့ၣ်အီၤလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ လီၤ.

ပိာ်ခွါဖိခံဂၤ, ဒ့ဘံး ၁၂ နံၣ်, ဝ့လယဲမ် ၁၃ နံၣ်, မ့ၢ်ဖိသၣ်လၢ အသးအိၣ်လဲၤတုၤ ဘၣ်လၢ တၢ်လီၢ်အယံၤ ဒီးမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ပှၤလၢ အတၢ်ဒိကနၣ် စှၤဝဲ န့ၣ်လီၤ. နၢ်ဟူဝဲလၢ လ့ၣ်မ့ၣ်အူ တဆိကဟးထီၣ် လၢဟါခီ ဒီးကလဲၤတၢ်ဆူ မရှံကဲ (Machigan) လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ဒိးထီၣ်အလ့ၣ်ယီၢ်ဖိ ဒီးပာ်ခူသူၣ် အလ့ၣ်ယီၢ်ဖိ လၢပှၢ်ပူၤ ဒီးလဲၤနုာ်အိၣ်ခူသူၣ် ဝဲလၢ လ့ၣ်မ့ၣ်အူ အဒၢးဖိတဒၢး အပူၤဒီး ခိးဝဲလၢ လ့ၣ်မ့ၣ်အူ ကဟးထီၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢာ် အိၣ်ဒီး လီၢ်မံဘိၣ်တဘိၣ် ဒီးစ့ဒီလၣ် ၄၀ လီၤ. ဒၢးဖိအံၤ တၢ်ကးတံာ်အီၤ, တၢ်ဃံၤအီၤလၢ ဃံၤလီၤ. လ့ၣ်မ့ၣ်အူ တဟးထီၣ်ဟါအဝဲန့ၣ်ဘၣ်. လီၢ်ခံ ၃ နံၤမး ဟးထီၣ်ဝဲလီၤ. အဝဲသ့ၣ်လီၤမၢ်ဒီး အမိၢ်အပၢ် တဖၣ်လဲၤဒုးသ့ၣ်ညါ ဝဲပလံး လၢအ့ြဖ့ၣ် ၉ သီလီၤ. အဝဲသ့ၣ် လဲၤတၢ်လၢ တနွံအဘျဲၣ်အပူၤ ဒီးခီဖျိ အမံၤလာ် တကထိအဘျဲၣ် ဒီးတုၤဃီၤလၢ မရှံကဲ မးတၢ်အိးထီၣ်ြတဲၤအဃံၤဒီး အဝဲသ့ၣ် ဟးထီၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်ချၢလီၤ. တဲဘၣ် ပှၤခိးတၢ်ဖိ တၢ်ဘျုးဒိၣ်မးလၢ နအိးထီၣ် ပဲြတီ န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ဝဲ အ့ြဖ့ၣ် ၁၉ သီလီၤ. အမိၢ်အပၢ် တဖၣ်အသးဟိထီၣ်က့ၤဖဲ တၢ်ဆှၢန့ၢ် အဝဲသ့ၣ် အဖိအကစီၣ် လၢထဲလံဖိ န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကစီၣ် လၢတၢ်ဆှၢန့ၢ်အီၤမ့ၢ်ဝဲ, ဖိသၣ်ခံဂၤလၢာ် တၢ်ဘှံးအသး, တၢ်သၣ်ဝံၤအသး လၢတၢ်အီၣ်ဒီး ဘၣ်အၢဃးသံ ဝဲလီၤ. ထူၣ်စုညါဂီၤကရၢ (Red Cross) ဆှၢက့ၤအဝဲသ့ၣ် ဆူအဟံၣ်လၢ ကဘီယူၤလီၤ. ဟါမၢ်ဝဲလၢ အသီ ၁၀ အတီၢ်ပူၤလီၤ.

လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ, ပှၤလၢအဟးဖျိးဒီး လီၤမၢ်ကွံာ် ဝဲန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ဖိသဒါလီၤ. တၢ်လၢ ပြကၢး တိၢ်နီၣ်အီၤန့ၣ် ဖိသဒါ အပၢ်တဃုက့ၤအဖိခွါဘၣ်. တဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါ ဝဲလၢအဖိလီၤမၢ်ဘၣ်. ဖိသဒါ အကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ပီၢ်ယၢ်လီၤ အသးဒီး ဟဲက့ၤဆူ အပၢ်အအိၣ်လီၤ. စီၤစးဃဲ ပာ်ဖျါထီၣ် ဝဲလၢ သါမ့ၢ်အီၣ်ကဘျံး ကဘျၣ် ပှၤဂၤအစ့ဒီး သါဟ့ၣ်က့ၤအီၤ လွံၢ်စး လီၤ. သါနီၤလီၤ သါတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ် ခံပူဒီး သါဟ့ၣ် မုၣ်ကမဲ ဖိၣ်ဃဲတပူ လီၤ. မ့ၢ်တၢ်ဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤအသး, ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသး ဒီးခရံာ်ထံၣ်က့ၤအီၤ လီၤ. ပမ့ၢ်လီၤမၢ် လၢတၢ်အၢ တၢ်သီအပူၤလံ ဒီး ပဘၣ်ဒိးထံၣ် ပသးလၢ ခရံာ်ဒီး အဝဲကဒုးနၢ်ပၢၢ်ပှၤလၢ ပဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.